Kiêu Kỵ – Làng nghề dát vàng duy nhất của Việt Nam

Là làng nghề duy nhất ở Việt Nam làm nghề dát vàng. Trải qua 400 năm thăng trầm cùng lịch sử. Có lúc tưởng chừng như mai một, khi cả làng chỉ còn 3 đến 4 hộ làm nghề.

Với niềm yêu nghề mãnh liệt, những nghệ nhân làng Kiêu Kỵ đã nổ lực giữ gìn và phát triển nghề tổ truyền cho đến ngày nay.

Làng nghề dát vàng Việt Nam 

Xã Kiêu Kỵ, huyện Gia Lâm, Hà Nội từ lâu đã nổi tiếng với nghề dát vàng truyền thống, độc đáo bật nhất Việt Nam.

Nghề này có từ thế kỷ 17, do ông Nguyễn Quý Trị người làng Hội Xuyên, xã Liễu Trai (Hải Dương). Trong một lần đi xứ sang Trung Quốc học được và truyền lại cho người dân.

Để tưởng nhớ công ơn của ông, người ta đã lập miếu thờ và tôn ông làm Tổ nghề.

Ngày nay, hàng năm vào ngày 17/8 (âm lịch) người làng Kiêu Kỵ lại tổ chức giỗ Tổ nghề. Theo người dân, đây là ngày mà vị Tổ nghề của làng bỏ đi, không rõ tung tích.

Nghề làm vàng quỳ đòi hỏi người thợ phải luôn kiên trì, cần mẩn trong từng thao tác và kĩ thuật. Bởi, chỉ một sơ xuất là cả công sức của quá trình trước đó điều bỏ đi.

Thông thường để tạo ra được một tấm lá vàng có diện tích hơn 1m²  từ một chỉ vàng. Người thợ phải đập liên tục 400 nhát búa trong một giờ.

Gìn giữ và phát triển làng nghề dát vàng truyền thống 

Có thể nói sản phẩm quỳ vàng, quỳ bạc của làng Kiêu Kỵ đã góp phần làm đẹp cho đời. Đó chính là cái đẹp tiềm ẩn hay cái hồn trong mỗi pho tượng, trong mỗi bức tranh do người thợ làng Kiêu Kỵ làm ra.

Trước Cách mạng tháng 8, nghề dát vàng ở làng Kiêu Kỵ khá phát đạt. Cung cấp vàng quỳ cho hầu hết các công trình tín ngưỡng cung đình, như tượng Phật, hoàng phi, câu đối, trang sức, tranh dát vàng,…

Tuy nhiên, trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ, làng nghề gần như bị mai một. Cả làng chỉ còn lại 3 đến 4 hộ làm nghề. Dân làng hầu hết chuyển sang nghề sản xuất đồ dùng bằng da và giả da.

Mãi đến sau đất nước thống nhất, nghề truyền thống này mới dần được khôi phục và phát triển trở lại. Nhiều hộ dân bắt đầu quay lại làm nghề. Hiện cả làng có gần 50 gia đình chuyên kinh doanh vàng quỳ và nhiều hộ sản xuất với quy mô lớn.

Tuy vẫn còn gặp khó khăn trong vấn đề giữ gìn và phát triển ngành nghề truyền thống mà tổ tiên truyền lại. Thế nhưng, Cán bộ và nhân dân Kiêu Kỵ vẫn quyết tâm giữ nghề. Động viên con cháu theo nghề và kế tục lâu dài về sau.